Güvenli internet kullanýmý için neler yapýlmalý? Güvenli internet kullanýmý ne demek?

Sevgili veliler; son yýllarda teknoloji hayatýmýzýn en önemli parçalarýndan biri haline geldi.Ýnternet, bir bilgiye temas eden ve o bilgiyi kullanan insan sayýsýný deðiþtirdi ve çocuklarý bilgilendirmek, eðitmek ve güçlendirmek için inanýlmaz fýrsatlara sahip olan bir araç olmasýnýn yaný sýra çocuklar için potansiyel riskleri olan bir araç olarak hayatýmýzda oldukça önemli bir rol almaya baþladý.

Günümüzde hayatýmýzdan teknolojiyi tamamen çýkartmak mümkün deðil; ancak bilinçli ve verimli kullanarak teknolojinin olumsuz yanlarýndan kendimizi ve çocuklarýmýzý koruyabilir ve teknolojinin fýrsatlarýndan olumlu bir þekilde yararlanabiliriz.

Anne - babalarýn bu aracýn güvenli kullanýmý için çocuklarýna yol gösterme sorumluluðunu üstlenmesi bu süreçte oldukça önem taþýmaktadýr.Bu nedenle teknolojinin doðru kullanýmý ile ilgili sizler için öneriler hazýrladýk. Umarýz bu çalýþma sizin ve çocuðunuzun teknolojiyi bilinçli kullanmasý konusunda size yardýmcý olur.

Teknoloji kullanýmý ile ilgili ebeveynlere öneriler

Öncelikle yaþ gruplarýna göre çocuðun teknolojik alet kullanýmý konusunda bilgi sahibi olmak önem taþýmaktadýr. Yapýlan araþtýrmalar sonucunda;
3 yaþtan küçük çocuklarýn ekrana maruz kalmamalarý,
6 yaþtan küçük çocuklarýn bilgisayar ve konsol oyunlarýný oynamamalarý,
9 yaþtan önce çocuklarýn interneti yetiþkin kontrolü dýþýnda kullanmamalarý,
12 yaþtan önce çocuklarýn sosyal medya platformlarýnda yer almamalarý ve kendilerine ait sosyal medya hesaplarý olmamasý gerektiði,
12 yaþýnda sonra ise ebeveyn gözetiminde ve zaman sýnýrlamasý ile sosyal medyaya eriþmelerine izin verilmesi gerektiði önerilmektedir.

Anne ve baba kesinlikle çocuða teknoloji kullanýmý konusunda rol modelolmalýdýr. Yemek sýrasýnda ya da sizin ilginize ihtiyaç duyduklarýnda telefonunuzu kenara koyarak çocuðunuzun önünde kendi farkýndalýðýnýzý göstermeniz gerekmektedir.

• Çocuklarý yaþlarýna uygun oyun ve oyuncaklara yönlendirmeli çok erken yaþlarda teknolojik aletler hediye olarak çocuklara sunulmamalýdýr.
• Fýrsat bulunan tüm vakitlerde teknolojik aktiviteye yönelmeyi engellemek için birlikte geçirilen vakitlerin yeterli ve doyurucu olmasýnda, eðer çocuk ergenlik döneminde ise arkadaþlarý ile ev dýþý aktivitelere fýrsat vermede yarar vardýr.Þartlar uygun olduðu sürece temiz havada vakit geçirmelerine imkan saðlanmasý oldukça faydalýdýr.
• Üniversite çaðýna gelene kadar bilgisayarýn çocuðun odasýnda olmasýndansa oturma odasýnda olmasý çocuðun internetteki etkinliklerini gözlemleyebilmek için etkili olabilir.Aile içinde o hafta internetten yararlý hangi bilgilerin öðrenildiðiyle ilgili paylaþým konuþmalarý yapýlabilir.
• Teknolojik cihazlarýn kullaným kurallarýnýn nedenleri ve bu cihazlarýn insan üzerindeki olumlu ve olumsuz yönleri açýklanmalýdýr. Nasýl ki çocuklarýmýza sosyal iletiþimlerinde, arkadaþ ve grup seçimlerinde uyarý ve tavsiyelerde bulunuyorsak teknoloji kullanýmý için de bulunulmalýdýr.
• Teknoloji kullanýrken çocuðun neler yaptýðý izlenmeli ve iyi hatta kalýp tehlikeli bir durumla uðraþmayana kadar sessizce izlenmeye devam edilmelidir. Çocuðunuzu, sanal ortamda tanýmadýðý kiþilerle iletiþim kurmamasý, ailevi ya da kiþisel bilgileri ya da fotoðraflarýný paylaþmamasý konusunda güvenlik ile ilgili bilgiler verilmelidir.
• Küçük çocuklarla birlikte internette sörf yapmak ve hangi sitelere girileceðine bakmak güvenli internet kullanýmýný öðretmek için önemlidir.
• Çocuðun bilgisayar baþýnda neler yaptýðý gözden geçirilerek, hangi siteleri kullandýðý internet geçmiþi ile araþtýrýlabilir. (Ayrýca bilgisayara internet filtresi eklenerek bu filtre sýkça güncellenmelidir.)
• Ýnternet tarayýcýsýnýn açýlýþ sayfasýnýn ebeveyn tarafýndan belirlenmesi, güvenli ve sakýncalý yerlere yönlendirmeyen bir sayfa olduðundan emin olunmasý önem taþýmaktadýr.
• Kendisini rahatsýz edecek bir durumla karþýlaþtýðýnda bir yetiþkinden yardým istemesini çocuðunuza sýkça anýmsatýlmalýdýr. Çocuk böyle bir durumu paylaþtýðýnda ya da ebeveyn kendisi bunu fark etiðinde cezalandýrmak çocuðun sonraki zamanda bu durumu ebeveynden gizlemesine neden olabilir. Ceza yerine uygun davranýþý anlatmak ve gerekli önlemleri almak takibi yapmak daha etkili olmaktadýr.
• Kiþinin kendisiyle ilgilenen, ona zaman ayýran yakýnlarýnýn olmamasý, çok fazla boþ vaktine karþýlýk bir amacýnýn bulunmamasý, sanat, spor gibi uðraþlara zaman ayýrmamasý, kendisini rahatça ifade edebileceði arkadaþlarýnýn olmayýþý, sosyalleþme sürecinde ilk adýmý atma, kendini ifade etmede çekingenlik, utangaçlýk gibi durumlar kiþinin duygu ve düþüncelerini ailesi ve arkadaþlarý yerine hiç tanýmadýðý insanlarla paylaþmasýna yol açabilir. Bu nedenle çocuklarýmýza onlarýn yanýnda olduðumuzu hissettirmek son derece önemlidir.
• Teknoloji ve kullandýklarý teknolojik aletler konusunda bilgi sahibi olmak, çocuklarý anlamak ve nelerden keyif aldýklarýný öðrenmek konusunda iþe yarayabilir.
• Ayrýca teknolojinin (tablet, cep telefonu vb.) ev dýþýnda (arabada, restoranda, misafirlikte vb.) kullanýlýp kullanýlmayacaðý ve ne kadar süre ile kullanýlacaðýna dair ortak karar alýnmasýnda da yarar vardýr.
• Son olarak, anne baba olarak çocuklarla “teknolojik araçlarla zaman geçirilebileceðine” dair ortak noktada buluþmak ve sözleþme yapmak iþe yarayabilir. Çocuk kurallarýn uygulanmadýðýný hissederse isteklerini giderek artýrmaya devam edecektir. Bu nedenle sözleþmede süre, süreyi aþarsa ne olacaðý yer almalý; kurallar uygulanabilir olmalýdýr. Örnek olarak sizin için hazýrladýðýmýz aþaðýdaki sözleþmeyi kullanabilirsiniz. Bu konularla ilgili dilerseniz Rehberlik Bölümümüz ile iletiþime geçebilir, yardým alabilirsiniz.

Kaynakça
Batur, Z., Uygun, K. (2012). Ýki Neslin Bir Kavram Algýsý: Teknoloji. Uþak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 74 - 88.
Ögel, K. (2012). Ýnternetin Psikolojisini Anlamak ve Baðýmlýlýkla Baþa Çýkmak. Ýstanbul: Türkiye Ýþ Bankasý Kültür Yayýnlarý.
Prensky, M. (2001). DigitalNatives, DigitalImmigrants .From On theHorizon, 9 (5), 1-6.
http://www.npr.org/sections/ed/2016/01/06/461920593/kids-and-screen-time-a-peek-at-upcoming-guidance