Hangi Maddeler ya da Cisimler Suda Batmaz?

Önce basit bir şekilde inceleyelim; bir pinpon topunu suya bıraktığınızda yüzer ama aynı büyüklükte bir bilye suya batar. Bunun iki nedeni vardır:

Birinci nedeni pinpon topu hava doludur bu nedenle suyun kaldırma kuvveti topu yüzdürebilir. Bilye ise içerisinde hava boşluğu olmadığı için (yoğunluğu yüksek olduğu için) yüzemez.

İkinci nedeni ise pinpon topu plastik gibi hafif ve yoğunluğu düşük (moleküler ölçekte atomların arası boşluklu) olduğu için patlak ya da parçalanmış olsa da yüzer. Bilye ise demir, eritilmiş cam gibi yoğunluğu yüksek maddelerden yapıldığı için yüzemez ve batar.

Daha detaylı bilgi vermeden önce suda yüzen cisimleri kabaca listeleyelim :

Tahta ve tahta parçaları, talaş, odun, kalas, top, balon, plastik şişe, plastik köpük (strafor), yaprak

Suda batan cisimlerden bazıları ise:

Metal para, bilye , çelik kaşık, toplu iğne, taş.

 Bundan sonrası biraz daha detaylı bilgi isteyenler için 😃 

Peki demir bilye suda batarken gemiler demir ve ağır metalden yapıldığı halde nasıl yüzüyorlar? İşte bu noktada bilinmesi gereken şey suyun yüzey gerilimi dir. Bunu da basitçe ele alırsak; suyun kaldırma kuvveti su yüzeyinin bir zar gibi davranmasına sebep olur. Su yüzeyine ne kadar geniş bir cisim koyarsanız o kadar fazla kaldırma kuvveti etki eder. Aynı kuşların ya da uçurtmanın havada süzülmesi için geniş kanatlar kullanması gibi. Cisim yüzeyi ne kadar genişse o kadar fazla kaldırma kuvvetine maruz kalır ve ne kadar fazla kaldırma kuvveti alırsa o kadar yüzer ya da suyun üzerinde kalır.

Bir cismin suda batmasına neden olan en önemli faktörler:

1. Cismin yoğunluğunun sudan fazla olması.
2. Cismin yüzeyinin, kendi yoğunluğunu kaldıramayacak kadar küçük olması
3. Cismin yoğunluğu ve yüzey genişliği oranın bozulması

Örneğin çok sorulan bir soru; tahta kaşık suda yüzer mi? Bu soruya internet üzerinde yüzer şeklinde cevap veren siteler var, aynı şekilde evde deneyenler ise kaşığın yüzmediğini gözlemlemiş. Bu duruma bir netlik getirmek gerekirse

Tahta Kaşık Suda Yüzer mi?

Sınavlarda bu soruya evet yüzer demeniz gerekiyor. Ama gerçek hayatta durum daha farklıdır. Eğer kaşık kavak ağacı gibi hafif bir malzemeden yapılmış ve yüzeyi genişse yüzer. Eğer kavak yerine daha yoğun bir ağaçtan yapılmış ve yüzeyi yeterince geniş değilse kabın büyüklüğüne göre batabilir ya da kabın ortasında asılı kalabilir. Ayrıca evde kullanılan kaşıklar zamanla karbonize olarak yapısal bozukluklara maruz kalır, aynı şekilde yemek yağları ve asidik etkiler kaşık yapısını bozar.

Sünger Yatak Yüzer mi?

Sünger gibi su çeken maddeler çok kısa süre su yüzeyinde kalsa da, su çektiklerinde batarlar. Su çeken sünger yoğunluğu arttığı için suyun kaldırma kuvveti yetersiz kalır ve batar.

Kağıt Mendil Yüzer mi?

Aynı sünger, halı ya da kıyafetler gibi kağıt ürünleri de su çektikleri anda batar.

Yumurta Suda Yüzer mi?

Yumurta taze ise suda batar. Eğer yumurta suyun üzerinde kalıyorsa bayat demektir. Yumurtanın tazelik durumunu öğrenmnek için şeffaf derin bir kaba su doldurarak yumurtayı içerisine bırakabilirsiniz. Tazelik durumuna göre en dipte ya da ortalarda kalacaktır. Bu da bize tazelik durumu hakkında bilgi verir. Mesela 8 günlük bir yumurtanın dibe değmeden biraz daha yukarılarda kaldığı görülür. Aynı şekilde 1 aylık yumurta suyun üstünde kalır.

Evde denedim, kağıt yüzüyor. Dergiden kopardığım kağıt yüzdü.

Eğer dış yüzeyleri su geçirmez ise (ofset kağıtlarda mum, parafin veya selefon kaplama vardır) içlerindeki moleküler yapı bozulmayacağı ve boş alanlar su ile dolmayacağı için yüzmeye devam ederbilirler.

İçi su dolu balon denizde batar mı?

Eğer balon tamamen su ile dolu ise batar. Eğer balonun içerisindeki su değil de, sudan hafif bir sıvı ise (özgül ağırlık oranında) yüzer. Eğer balon tam dolu değil ve içerisinde hava varsa; kaldırma oranı kadar yüzer, yani dibe batmadan belirli bir derinlikte kalır. Yumurta görsellerini incelerseniz mantık aynıdır.

Bu soruyu siz yanıtlar mısınız? Cam şişe yüzer mi? Cevabınızı yorum kısmında paylaşabilirsiniz. 👇

Sonuç olarak suda yüzebilen maddelerin/cisimlerin nasıl yüzebildikleri hakkında basit bir anlatımla muhakeme yeteneğini geliştirmek için bu içeriği hazırladık. Önerilerinizi, deneyimlerinizi ve eksik gördüğünüz kısımları yorum olarak paylaşabilir, içeriğin geliştirilmesine yardımcı olabilirsiniz.