Şematik devir kaç yaş? Çocuk ne zaman daire çizer? Şematik dönem nedir?

Çocuğun bedensel gelişimi, psikolojik gelişimi ve toplumsal gelişiminin dışında sanatsal gelişimi de vardır. Bir çocuğun sanatsal gelişimi yapmış olduğu resimlerle anlaşılır. Çocuğu bize en iyi yansıtan projektif araç, yaptığı resimlerdir.

1800’lü yıllara kadar çocuk yetişkinin modeliydi. Fakat 1900’lü yıllarda bilim, teknoloji… gibi bir çok alandaki gelişmeler; çocuk yetiştirmede de bir çok değişime yol açtı.İlk defa bu yıllarda çocuk ve çocuk psikolojisi araştırmalara konu oldu. Artık çocuk yetişkinin bir kopyası değil, kendisine özgü bir birey olma özelliğine sahip oldu. Yani 6 yaşındaki bir çocuk 15 yaşındaki bir çocuğun özelliğini göstermekten kurtuldu ve dönemlerini kendine has özellikleriyle geçirmeye başladı. Çocuk resimleri, çocuğu bize en objektif biçimde yansıtır. Çocuğun iç dünyasını, psikolojisini,düşüncesini ortaya serer. Çocuklar sevdikleri kişileri büyük ebatlarda ve kağıdın ortasına çizerken,sevmedikleri, kıskandıkları kişileri ise kağıdın en ücra köşesine küçük çizerler. Çocuğun sanatsal gelişimi takvim yaşına göre değişimler gösterir. Çocuk, iç dünyasını yansıtırken ortaya çıkardı esere, yönlendirme yapılırsa değişim durur.Bu nedenle de çocuklar,her dönemi yaşayarak atlatmalıdır.Dışarıdan yönlendirmelere maruz kalmamalıdır. Peki bu dönemlerde çocukların nesne ve varlıkları algılama biçimleri nasıl olur?

Görsel Algılama Açısından Çocuk Tipleri

Çocuklar doğuştan getirdikleri bir takım algılama özelliklerine sahiptir.Nesne ve varlıkları algılamaları bakımından 3 ayrı çocuk tipi vardır.

• İZLENİMCİ TİP
• YAPICI TİP
• KARIŞIK TİP

İzlenimci / Görücü Tip

Bu tip çocuklar;

• Kendileri dışındaki nesneleri bütün görürler.
• Ayrıntıya girmezler.
• Sadece kontürleriyle resmederler.
• Ağaçları top halinde görürler.
• Figürlü resimlerde de yine figürü bütün görürler. Ayrıntılara girmezler. Sadece ağzı ve gözü nokta şeklinde gösterirler.
• Renkli çalışmalarda kendilerini daha rahat ifade ederler.
• Üç boyutlu ve çizgi çalışmalarından çabuk sıkılırlar.
• Ellerine vereceğimiz kalın fırça ile şaheserler yaratabilirler.
• Tek satırı tek bir renkle boyayabilirler.
• Coşkuludurlar.
• Resim kağıdında boş yer bırakmazlar.
• Karakalemle resim yapmaktan sıkılabilirler.
• Diledikleri renkleri istedikleri yerde kullanabilirler. Bu tip durumda çocuğa çatıyı kırmızı yap denizi mavi yap gibi sınırlandırmalar getirilmemeli
• Renkli ve kalın uçlu malzemeyle resim yapmaktan hoşlanırlar.

Yapıcı / İnşaatçı Tip

• İzlenimci tipin tersidir.
• Parçadan bütüne giderler
• Ayrıntıcılardır.
• Parçaları ekleyerek bütüne ulaşırlar.

ÖRN:

• İnsan figürlerinde de belirli bir sırayı takip ederler.

ÖRN:

• Renkli çalışmalarda başarılı değildirler.
• Oylumsal çalışmalarda ellerinde kil, plastik vs. verin saatlerce sıkılmadan uğraşırlar. İnsan hayvan figürü oluştururlar.
• Bu 2 tipler saf tiplerdir.

Karışık / Endüstriyel Tip

• 2 tipin karışımıyla ortaya çıkmıştır.
• Çocuk aslında izlenimci tiptir.

• Ağacı izlenimci tipteki gibi çizerken (ÖRNEK1) öğretmen / aile hani meyvesi dalı
• Sanat eğitimi açısından çok müdahale olduğundan Türkiye’nin %80 - 85’i karışık tiptir.
• Karışık tiplere; ENDÜSTRİYEL TİP’te denir.
• Pergel, cetvel… kullanımında başarılıdırlar.
• Resimde belli ölçüde ayrıntıda vardır. Fakat çok azdır.
• Resim kağıdını izlenimci tip kadar dolduramazlar. Boş yer bırakırlar.
• Kendisini renkli çalışmalarda izlenimci tip kadar iyi ifade edemezler.

Hazırlayan: GS. Uzm. Ö. YURTSEVER

Çocuk resimlerinin özellikleri hakkında içeriğimize ⇒ buradan devam edebilirsiniz.