Kronolojik olarak 3 grupta ele aldığımız Platon'un eserlerini listeleyecek olursak:

İlk Dönem

• Sokrates'in Savunması
• Kharmides
• Kriton
• Euthyphro
• Gorgias
• Hippias [minor]
• Hippias [major]
• Ion
• Laches
• Lysis
• Protagoras

Orta Dönem

• Kratylos
• Euthydemus
• Meno
• Parmenides
• Phaidon
• Phaidros
• Devlet
• Symposion [Şölen]
• Theaitetos

Son Dönem

• Kritias
• Sofist
• Devlet Adamı
• Timaios
• Philebos
• Yasalar

Bu ayrımı yapabilmemizi sağlayan saptamalar; dil bilimcilerin Platon'un dil kullanımındaki benzerliklere bakarak yaptığı çıkarımlardan yola çıkarak eserlerin içeriklerindeki değişimlere ve gelişimlere dair yorumlamalardır. 

Bazıları ilk ve orta dönem arasında bir geçiş dönemi olduğunu düşünürken kimileri ise böyle bir ayrımı reddetmekte, Platon'un eserlerinin bir bütün olarak görülmesi gerektiğini savunmaktadır. Çok yakın bir zamana kadar eserlerin kronolojisi umursanmamış, hatta kurgusal olmadıkları, yaşanmış olayları aktardıkları varsayıldıkları da olmuştur. 

Platon'un eserlerinin tamamını ve Platon'a atfedilen ancak sonradan onun olmadığı kanıtlanmış pek çok başka diyaloğu yorumla birlikte 16. yüzyılda basan Henricus Stephanus'un bastığı metin günümüzde Platon'un metinlerindeki satırların referans numaralarını belirlemek için kullanılmaktadır.

Aporia Nedir ?
İlk dönem olarak adlandırılan eserler Sokrates'in konuyla ilgili otorite kabul edilen ya da kendini otorite olarak gören birisine ... nedir? biçiminde çoğunlukla ahlak kavramlarının anlamlarını sorması, verilen çeşitli cevapları mantıkla test ederek çürütmesi ve en sonunda konuştuğu kişinin cevabı bilmediğini göstermesi sürecini anlatmaktadır. 

Çok uzun olmayan bu diyaloglar genellikle kısa soru cevap cümlelerinden oluştukları, pek çok şaka ve gönderme içerdikleri için tiyatroya oldukça yakın, canlı metinlerdir. Sadece sorular sorduğunu, pozitif bir iddiada bulunmadığını iddia eden Sokrates * kendinin de bir şey bilmediğini iddia etmekte, bir şey bildiğini iddia eden karşı tarafın iddialarını ise boşa çıkarmaktadır. 

Sokratik Metot Nedir?
Bu diyalogların Sokrates'in Atina'da gerçekten yaptığı tartışmalara ve kendi felsefi tutumuna yakın olduğu düşünülmektedir. Bir insana sorular sorarak onun kendiyle çeliştiğini ona söyletme yöntemine Sokratik metot denmektedir. Bu diyalogların çoğu sonuçta varılan bir cevabın bulunamadığı ucu açık bir noktada bittiği için Antik Yunancada 'ne diyeceğini bilememe durumu' anlamına gelen aporia ile bittiği söylenir.

Orta dönem olarak ayrılan eserlerin Platon'un idealar teorisi ya da diğer adıyla formlar teorisini geliştirdikten ve özellikle Pisagor, Herakleitos ve Parmenides'in düşüncelerini inceledikten sonra yazdığı düşünülmektedir. Bu dönemde de Sokrates ana karakter olsa da, çok daha uzun olan metinler bir görüşün savunulduğu ya da ispatlanmaya çalışıldığı, farklı düşüncelerin tartışılarak hangisinin doğru olduğunun anlaşılmaya çalışıldığı metinlerdir. 

Theaitetos bilgi nedir sorusuyla başlayıp, çeşitli iddiaları inceledikten sonra aporia ile bitse de bu sürede Sokrates pozitif iddialar olarak yorumlanabilecek pek çok argüman vermektedir. Parmenides diyaloğu ise Parmenides'in Sokrates'i çürütmesi sonrası amacı hâlen daha farklı yorumlanan uzun bir bölümle devam etmektedir. 

İlk döneme zıt olarak Phaidon, Devlet ve Parmenides'te asıl düşünceleri çürütülen ya da sorgulanan veya düşüncelerini ispatlanması beklenen kişi Sokrates karakteridir, fakat bu dönemdeki eserlerin hiçbirinin gerçek Sokrates'i yansıtmadığı, Platon'un kendi özgün fikirlerini ortaya koyduğu düşünülmektedir. Platon'un en ünlü eserlerinden Devlet, Phaidon, Şölen ve Menon bu dönemdedir.

Son dönem eserlerinde ise Platon iyice diyalog formatından uzaklaşmış, her ne kadar karakterler ve bir sahne olsa da monologa yaklaşan kesintisiz, uzun konuşmalardan oluşan oldukça karmaşık argümanlar ve iddialar içeren diyaloglar yazmıştır. 

Timaios, Sofist, Devlet Adamı ve Yasalar gibi eserlerinin nasıl yorumlanması ve orta dönem eserleriyle ilişkisi bugün bile tartışma konusudur. Özellikle Timaios'ta geliştirdiği ontolojik, metafiziksel ve kozmolojik argümanlar felsefe ve bilim tarihinde oldukça etkili olmuştur, zaten Rönesans'a kadar Avrupa'da Platon'un tek bilinen eseri Timeios'tur. 

Her ne kadar Platon bu son dönem eserlerinde orta dönem eserlerinde ele aldığı konuların çoğunu yeniden ele alarak çok daha gelişmiş teoriler ortaya atsa da günümüzde bu metinler Platon'un orta dönem eserleri kadar popüler değillerdir.

Konuların işlenişi değişse de Platon'un bütün eserlerinde karakterler, olayların geçtiği yer ve zaman, tartışmaların nasıl bir atmosfer içerisinde ilerlediği, karakterlerin verdiği tepkiler argümanların birer parçasıdır, dolayısıyla Platon'un diyalogları salt felsefi ispatlar sunan metinler olarak değil, edebi sanat eserleri olarak da okunmalı ve Platon'un felsefesi bu perspektif göz önünde bulundurularak yorumlanmalıdır.

Önceki başlık
⬅ Platon'un Hayatı

Sıradaki başlık
➡ Platon ve İdealar Teorisi